

ماهواره Landsat 9: چشم بیدار زمین برای پایش محیط زیست
ماهواره لندست سری 9 جدیدترین عضو خانواده لندست است که در سپتامبر ۲۰۲۱ توسط ناسا و سازمان زمینشناسی آمریکا (USGS) به فضا پرتاب شد. این ماهواره با هدف پایش تغییرات زمین، مدیریت منابع طبیعی و مطالعات اقلیمی طراحی شده و دادههای آن به صورت رایگان در اختیار محققان و سازمانها قرار میگیرد.
تاریخچه برنامه Landsat
برنامه لندست یکی از قدیمیترین و موفقترین برنامههای سنجش از دور جهان است که از سال ۱۹۷۲ با پرتاب Landsat 1 آغاز به کار کرد. این برنامه با ارائه تصاویر پیوسته از سطح زمین، انقلابی در مطالعات زمینشناسی، کشاورزی و محیط زیست ایجاد کرد.
نسلهای مختلف ماهوارههای لندست هر بار با ارتقای فناوریهای سنجش از دوری همراه بودهاند. برای مثال، Landsat 7 که در سال ۱۹۹۹ پرتاب شد، اولین ماهوارهای بود که از سنجنده ETM+ بهره میبرد. Landsat 8 در سال ۲۰۱۳ با سنجندههای OLI و TIRS پرتاب شد و اکنون Landsat 9 با قابلیتهای بهبودیافته، این میراث ارزشمند را ادامه میدهد.
ویژگیهای فنی
مدار: خورشیدآهنگ در ارتفاع ۷۰۵ کیلومتری
تکرار پوشش: هر ۱۶ روز (ترکیب با Landsat 8: هر ۸ روز)
سنجندهها:
OLI-2 (طیفهای مرئی و مادونقرمز با وضوح ۳۰ متر)
TIRS-2 (دادههای حرارتی با وضوح ۱۰۰ متر)
پهنای تصویربرداری: ۱۸۵ کیلومتر
مقایسه Landsat 9 و Landsat 8
ویژگی | Landsat 9 | Landsat 8 |
---|---|---|
سال پرتاب | ۲۰۲۱ | ۲۰۱۳ |
سنجندهها | OLI-2, TIRS-2 | OLI, TIRS |
وضوح حرارتی | ۱۰۰ متر | ۱۰۰ متر |
دقت رادیومتریک | ۱۴ بیت | ۱۲ بیت |
نویز تصویر | ۵۰% کاهش یافته | استاندارد |
باندهای طیفی و کاربردها
باند | محدوده طیفی (نانومتر) | کاربرد اصلی |
---|---|---|
۱ | ۴۳۳–۴۵۳ | بررسی ذرات معلق در آب (آبهای ساحلی) |
۲ | ۴۵۰–۵۱۰ | تشخیص پوشش گیاهی و آب (طیف آبی) |
۳ | ۵۳۰–۵۹۰ | سلامت گیاهان (طیف سبز) |
۴ | ۶۴۰–۶۷۰ | تشخیص کلروفیل (طیف قرمز) |
۵ | ۸۵۰–۸۸۰ | ارزیابی زیستتوده (مادونقرمز نزدیک) |
۶ | ۱۵۶۰–۱۶۶۰ | رطوبت خاک و گیاهان (SWIR) |
۷ | ۲۱۰۰–۲۳۰۰ | شناسایی کانیها و سنگها (SWIR) |
۸ | ۵۰۰–۶۸۰ | تصاویر پانکروماتیک (وضوح ۱۵ متر) |
۹ | ۱۳۶۰–۱۳۹۰ | بررسی بخار آب در جو |
۱۰ | ۱۰۶۰–۱۱۱۹۰ | سنجش دمای سطح زمین (حرارتی) |
۱۱ | ۱۱۷۰۰–۱۲۲۰۰ | سنجش دمای سطح زمین (حرارتی) |
کاربردهای
پوشش گیاهی و کشاورزی: بررسی سلامت محصولات و رطوبت خاک
مدیریت منابع آب: پایش دریاچهها و رودخانهها
زمینشناسی: شناسایی کانیها و ساختارهای زمین
محیط زیست: رصد جنگلزدایی و تغییرات اکوسیستم
مدیریت بحران: نظارت بر سیل، آتشسوزی و خشکسالی
نمونه کاربردی: مهار آتشسوزیهای استرالیا
در سال ۲۰۲۰، دادههای این ماهواره نقش حیاتی در پایش و مدیریت آتشسوزیهای ویرانگر استرالیا ایفا کرد. با استفاده از باندهای حرارتی این ماهواره، تیمهای امداد توانستند کانونهای حرارتی را شناسایی و اقدامات هدفمندی انجام دهند.
چگونه به دادههای Landsat 9 دسترسی پیدا کنیم؟
دادههای این ماهواره از طریق پلتفرمهای زیر قابل دانلود رایگان هستند:
دسترسی به دادهها
دادههای این ماهواره بهصورت رایگان از طریق پلتفرمهای زیر قابل دریافت هستند:
EarthExplorer (USGS)
Google Earth Engine
NASA’s Landsat Viewer
آموزش گام به گام دانلود از EarthExplorer:
به سایت EarthExplorer USGS وارد شوید.
در بخش “Search Criteria” منطقه و تاریخ مورد نظر را انتخاب کنید.
در تب “Data Sets”، گزینه Landsat > Landsat Collection 2 Level-1 را انتخاب کنید.
نتایج جستجو را بررسی و تصاویر مورد نظر را دانلود نمایید.
چرا لندست 9 مهم است؟
ارائه تصاویر ماهواره ای رایگان با کیفیت بالا
پوشش جهانی و تناوب زمانی مناسب
ابزاری کلیدی برای تحقیقات علمی و تصمیمگیریهای محیطی
سؤالات متداول (FAQ)
۱. تفاوت نسخه 9 با نسخه 8 چیست؟
Landsat 9 نسخه بهبودیافته Landsat 8 است با دقت بالاتر و نویز کمتر در تصاویر.
۲. آیا دادههای واقعاً رایگان هستند؟
بله، تمام دادههای این ماهواره به صورت کاملاً رایگان از طریق USGS قابل دسترسی است.
۳. زمان جایگزین با Landsat 7 شد؟
این ماهواره در سال ۲۰۲۱ پرتاب شد و جایگزین Landsat 7 گردید.
مقایسه Landsat 9 و Sentinel-2
ویژگی | Landsat 9 | Sentinel-2 |
---|---|---|
سازمان | ناسا/USGS | سازمان فضایی اروپا (ESA) |
وضوح | 30 متر (15 متر پانکروماتیک) | 10/20/60 متر |
باندهای طیفی | 11 باند | 13 باند |
باند حرارتی | ||
تناوب تصویربرداری | 16 روز (8 روز با Landsat 8) | 5 روز |
دادههای رایگان | ||
مزیت کلیدی | دادههای حرارتی + آرشیو 50 ساله | وضوح بالاتر + پوشش سریع |
نکته:
برای مطالعات دمایی و تحلیلهای بلندمدت: Landsat 9 گزینه بهتری است.
برای پایش پویا و کاربردهای کشاورزی: Sentinel-2 مناسبتر است.
هر دو ماهواره Landsat 9 و Sentinel-2 از مهمترین مأموریتهای سنجش از دور برای پایش تغییرات زمین محسوب میشوند، اما با تفاوتهای کلیدی. Landsat 9 که توسط ناسا و USGS اداره میشود، با وضوح 30 متری (15 متر پانکروماتیک) و دو سنجنده OLI-2 و TIRS-2، بر پایش بلندمدت تغییرات زمین تمرکز دارد. در مقابل، Sentinel-2 برنامه اروپایی کوپرنیکوس با وضوح بالاتر 10، 20 و 60 متری (13 باند طیفی) و بازدید 5 روزه از هر نقطه، برای نظارت عملیاتی طراحی شده است.
جمعبندی
لندست سری 9 یکی از پیشرفتهترین ماهوارههای سنجش از دور است که دادههای حیاتی برای مدیریت زمین، محیط زیست و تغییرات اقلیمی ارائه میدهد. با استفاده از این تصاویر ماهواره ای رایگان، محققان و سازمانها میتوانند تصمیمات آگاهانهتری برای حفظ منابع طبیعی بگیرند.